Popołudniowa herbatka

Cechą eleganckich domów jest to, że przedmioty użytkowe znajdujące się w ich progach posiadają swoją specjalizację. Powinny się w nich znajdować zarówno filiżanki do herbaty, jak i do kawy. Herbatę powinno się pić w nich porą popołudniową lub wieczorną, aby sprawić sobie odrobinę przyjemności. Zwyczaj picia herbaty ma filozoficzne i piękne korzenie. Warto poznać bliżej historię tego wykwintnego naparu.

Podróż z Azji do Europy

Słowo „herbata” wywodzi się od łacińskiego połączenia dwóch słów <<herba thea>>, gdzie <<herba>> oznacza „zioło”, zaś <<thea>> jest nazwą rośliny kamelia, z której liści i pąków przyrządza się napar. Pierwsze zapiski dotyczące herbaty wywodzą się z X wieku p.n.e. z rejonów Chin. Herbata w Chinach darzona jest wielką estymą. Z Chin trafiła do Japonii, gdzie zwyczaj parzenia herbaty po dziś dzień opiera się o filozoficzną adorację tego trunku jako symbolu piękna istniejącego pośród przyziemnych realiów codziennej egzystencji.

Kawa jest dobra dla ciała, ale herbata to napój duszy.

<David Mitchell>

W XVI wieku poznali ją Rosjanie, którzy podczas podbojów Syberii zetknęli się chińskim zwyczajem parzenia herbaty. W Rosji herbata nazywana jest czajem, który przygotowuje się w samowarze w postaci bardzo mocnego naparu. Z Chin trafiła także do Indii, a stąd do krajów arabskich. W Europie herbata rozpowszechniła się dzięki Holendrom w XVII wieku. W Polsce ze względu na wysoką cenę była pita w bogatych dworach magnackich, szlacheckich i przez mieszczan. Współcześnie herbatę produkuje się przede wszystkim w Azji oraz w Afryce, a pyszny napar z niej przygotowany przyjmuje wiele postaci.

Lepsze trzy dni bez jedzenia, niż dzień bez herbaty.

<Chińskie przysłowie>

Rodzaje herbat

W zależności do tego czy wykonana jest z listków, pąków czy kory można wyróżnić wiele rodzajów herbaty. Do herbat można dodawać mieszanki ziół i kwiatów. Jej podstawowe gatunki to:

• czarna np. assam, yunnan, darjeeling, ceylon,
• zielona np. sencha, matcha, gunpowder,
• czerwona (zwaną pu-erh),
• biała,
• żółta.

Podawanie herbaty

Herbatę zwyczajowo podaje się popołudniu lub wieczorem. Herbatę należy zaparzyć w dzbanku, który uprzednio powinien zostać podgrzany gorącą wodą, dzięki czemu herbata dłużej utrzyma swoją temperaturę i uniknie termicznego szoku. Na formalnych eleganckich przyjęciach w Europie nie praktykuje się podawania herbaty. Inaczej jest oczywiście w krajach azjatyckich. Herbatę czarną i czerwoną należy zalać wrzącą wodą. Herbatę białą i zieloną zalewa się wodą w temperaturze 65-80 stopni Celsjusza.

Należy wiedzieć, że herbatę i kawy podaje się w różnych filiżankach. Filiżanka do kawy i do herbaty różnią się od siebie. Filiżanka do herbaty ma większą czarkę rozszerzającą się ku górze. Uszko filiżanki pozwala na zaczepienie jednego palca. Filiżanka do kawy jest bardziej cylindryczna, a jej obwód jest podobny do obwodu podstawy. Filiżanki do kawy są także grubsze przez co dłużej zachowują ciepło. Uchwyt filiżanki do kawy umożliwia uchwycenie jej dwoma lub trzema palcami.

High tea i low tea

W XVIII wieku księżna Bedford – Anna Maria Russell wprowadziła zwyczaj picia herbaty podawanej wraz z lekką przekąską w godzinach między 15:00 a 17:00. Był to odpowiednik znanego w Polsce podwieczorku. W okresie rewolucji przemysłowej zwyczaj picia herbaty nazywany high tea stał się popularny także w niższych klasach społecznych. High tea to inaczej trzydaniowy posiłek na zimno popijany herbatką przy stole. Low tea zaś to posiłek serwowany w salonie – w jego skład wchodzą sandwiche (kanapki), mleczne bułeczki z konfiturą z truskawek i śmietaną oraz ciasteczka. Dania mają zazwyczaj formę fingerfood – czyli możliwą do jedzenia palcami za pomocą kęsów.

Dodatki do herbaty

Elegancko podana herbata powinna być serwowana tylko z białym, naturalnym w smaku cukrem. Słodzić można herbatę czarną i owocową. Herbata zielona i biała nie nadają w żadnym wypadku do słodzenia.

Delikatne herbaty należy osłodzić tylko odrobiną cukru. Do herbat korzennych, poza cukrem, można dodać mleko, zaś do mocnych – biały cukier i śmietankę. Cytryna niszczy aromat herbaty. Jeśli lubimy degustować się herbatą z miodem, powinniśmy go dodać dopiero po upływie kilku minut, aby nie stracił swoich cennych właściwości. Herbatę można degustować z dodatkiem alkoholu – doskonale komponuje się z rumem. Idealnymi przyprawami do herbat są goździki, kardamon, cynamon i imbir.

Herbatka z mlekiem

Herbata z mlekiem znana powszechnie jako „bawarka” wywodzi się z Francji i jest sporządzana na bazie herbaty, mleka i rumu. Rozpowszechniła się także w Wielkiej Brytanii. Aby przyrządzić bawarkę najpierw należy do filiżanki nalać mleko, a następnie herbatę – zgodnie z zasadą MIF – milk in first. Ta metoda przyrządzania herbatki z mlekiem była podyktowana ochroną delikatnych porcelanowych filiżanek przed pęknięciem. Jest to także podyktowane fizyką. Wlewanie mleka do go bardzo gorącej herbaty powoduje denaturację białka, co pogarsza smak napoju i powoduje obniżenie wartości odżywczych. Ponadto to wlanie mleka do herbaty niweluje jej pozytywne oddziaływanie na układ krążenia.

Herbaciany rytuał

Herbata ożywia nasz umysł, łagodzi niepokoje ciała i pozwala zachować spokój duszy. To wystarczające powody, dla których warto zaparzyć dzbanek ulubionej herbaty by delektować się nią w domowym zaciszu. Herbatę warto pić powoli, z szacunkiem i bez pośpiechu w kierunku przyszłości ciesząc się tym eleganckim rytuałem.

Z życzeniami pysznej popołudniowej herbatki w ukochanej filiżance,

Joanna