Fotel – współcześnie mebel powszechnego użytku – niegdyś miał charakter czysto reprezentacyjny. Zazwyczaj występował w formie tapicerowanego siedziska z widoczną i bogato zdobioną drewnianą konstrukcją. Mebel ten powstał w wyniku dodania do krzesła podłokietników. Od symbolu luksusu do mebla powszechnego użytku – warto poznać jego historię i ewolucję na przestrzeni wieków.
Etymologia i historia fotela
Przez stulecia fotel stawał się pod względem konstrukcyjnym coraz doskonalszym rozwinięciem krzesła. Stosowany już przez możnowładców od czasów Starożytnych, w XVII wieku dzięki metodzie tapicerowania i zdobień zyskał niezwykłą sławę we dworach i pałacach. Nazwa fotel pochodzi od francuskiego słowa <fauteuil> oznaczającego jednoosobowe siedzisko z oparciem oraz poręczami po obu stronach. Fotel był meblem luksusowym i reprezentacyjnym w arystokratycznych rezydencjach. Zdobił salony i gabinety w czasach renesansu oraz baroku przyjmując coraz bardziej wyszukane formy. Fotele tapicerowano eleganckimi tkaninami i welurem. W XIX wieku rozpowszechniły się wraz z rozwojem tapicerki sprężynowej.
Berżera czyli wygodna pasterka
Piękne eleganckie fotele, zwane berżerami, pojawiły się na dworach francuskich w okresie rokoko. Berżera z francuskiego <bergere> oznaczała wyjątkowo wygodny fotel, a w dosłownym rozumieniu oznaczała pasterkę pasącą owieczki. Stylowa berżera posiadała zazwyczaj poduszkę i duże, wygodne, tapicerowane oparcie umilające chwile wypoczynku, które Francuzi kojarzyli najpewniej z wiejską sielanką. Słowo berżera weszło także do słownika języka polskiego. Damy noszące krynoliny mogły swobodnie usiąść w takim fotelu.
Ciekawostka
Pierwsze fotele to kamienne, metalowe lub drewniane trony, który były bogato zdobione rzeźbami i złoceniami. Tron używany przez władców świeckich i kościelnych do dziś stanowi atrybut władzy.
Funkcje fotela
Przez stulecia fotel stawał się coraz doskonalszym meblem pod względem konstrukcyjnym. Znany od wieków jako symbol luksusu wstąpił w domowe progi stając się towarzyszem codziennego życia. Jego funkcja w zależności od wnętrza, które zdobi –może być typowo reprezentacyjna lub stricte użytkowa. W wytwornym gabinecie, na sali posiedzeń, w kościele czy w pałacu będzie szlachetnie podkreślał status osób na nim siedzących. W salonie, bibliotece, sypialni czy pokoiku dziecięcym pozwoli nam na cieszenie się chwilami relaksu (szczególnie jeśli znajdzie się w towarzystwie podnóżka lub pufa).
Słynne fotele
Na przestrzeni dziejów zaprojektowano kilka modeli foteli, które stały symbolami. Ten nieodzowny towarzysz codziennego życia potrafi przybierać niezliczone formy i kształty. Poza wspominaną wyżej berżerą, do słynnych foteli zaliczyć można tę oto piątkę:
- Fotel Barcelona, zaprojektowany w 1929 przez Ludviga Mies van der Rohe i Lilly Reich dla króla i królowej Hiszpanii na potrzeby międzynarodowej wystawy w Barcelonie. Inspiracją były egipskie i rzymskie fotele z czasów starożytnych. Nogi fotela wykonane ze stali nierdzewnej lub chromowanej mają charakterystyczny kształt litery X. Tapicerka ma formę pikowanej skóry.
- Fotel Eames Lounge zaprojektowany w 1956 przez parę projektantów o nazwisku Eames.
- Fotel Egg, zaprojektowany w 1958 przez Arne Jacobsen na potrzeby lobby hotelu Royal w Kopenhadze. Fotel pozwalał na zachowanie odrobiny prywatności i ukrycie w przestrzeni publicznej.
- Fotel 336, zaprojektowany przez Józefa Chierowskiego w 1962 na potrzeby fabryki w Świebodzicach, która po pożarze poszukiwała prostego i taniego w wykonaniu mebla do siedzenia. Model 336 stał się symbolem designu epoki PRL.
- Fotel Uszak, zaprojektowany w Anglii (i nazywany tam wingback chair) lub we Francji w okresie Ludwika XIV. W Anglii nazywany <wingback chair> z powodu podobieństwa elementów bocznych do skrzydeł. W Polsce otrzymał przytulną nazwę uszaka.
Muszelka i uszak
W naszej przestrzeni doskonale zadomowiły się dwa fotele – muszelka oraz uszak. Podczas aranżacji przestrzeni w salonie moje serce skradł fotel w formie muszelki tapicerowany fioletowym welurem, przeszytym w pionowe pasy na zgrabnych złotych nóżkach. Mebel ten jest niezwykle dekoracyjny i nadaje wnętrzu odrobinę ekstrawagancji. Fotele o podobnych finezyjnych kształtach przeżywały już swoje czasy świetności w połowie XX wieku.
Przygotowując pokoik dla Córeczki wiedziałam, że istotny będzie wygodny fotel z podnóżkiem, który wykorzystam w okresie karmienia dziecka, a później do czytania bajek i przytulania przed snem. Wybór był oczywisty – wybrałam klasyczny uszak (zaprezentowany na zdjęciu tytułowym) w przepięknym morelowym kolorze, który towarzyszy nam od pierwszych wspólnych dni.
Przy wyborze fotela do własnego domu warto kierować się przede wszystkim wygodą i docelową funkcją. Mnogość form, barw i materiałów sprawia, że mebel ten można dopasować idealnie do każdej przestrzeni.
Z życzeniami przyjemnego wypoczynku w towarzystwie foteli,
