Szczęśliwego Nowego Roku

Od wieków wierzono, że jak spędzimy Sylwestra, taki będzie cały rok. Powitanie Nowego Roku kojarzy się zatem z uroczystym i hucznym świętowaniem z fajerwerkami na niebie, które niczym symbol ognia mają przynieść pomyślność. Współcześnie różnorodność możliwości celebrowania tego dnia jest niezliczona – od eleganckiej kolacji w restauracji, wizyty w filharmonii, imprezę w klubie po domowe spotkania z przyjaciółmi. Warto poznać jednak jak ewoluował sposób celebrowania Sylwestra i Nowego Roku na przestrzeni wieków.

Dziki człowiek i latający Lewiatan

W kalendarzu gregoriańskim Nowy Rok rozpoczyna się 1 stycznia, zaś w juliańskim święto to obchodzi się dwa tygodnie później (z 13 na 14 stycznia). Dzień poprzedzający pierwszy dzień nowego roku to Sylwester. Historia Sylwestra jest niezwykle długa i barwna. Jego nazwa pochodzi od łacińskiego imienia Silvestris, które oznacza człowieka dzikiego, żyjącego w lesie. Nazwa Sylwester pochodzi od łacińskiego imienia <Silvestris>, oznaczającego dzikiego żyjącego w lesie człowieka. Początek Sylwestra się na rok 999, kiedy to za czasów panowania papieża Sylwestra II obawiano się końca świata, który miał nastąpić w rok 1000 wraz z przybyciem ziejącego ogniem smoka Lewiatana. Starszny smok jednak nie nadleciał, a ludność wpadła w euforię tańcząc i śpiewając na ulicach. 31 grudnia stał się dniem św. Sylwestra ze względu na tę wyjątkową okoliczność i pobłogosławienie miasta i świata.

Noworoczny Janus

W Starożytnym Rzymie pierwszy dzień nowego roku był hucznie celebrowany na cześć Janusa – boga bram, drzwi i początków. Sposób świętowania przypominał Dionizje organizowane na cześć Dionizosa, boga winnej latorośli. Od imienia boga Janusa w wielu językach został nazwany pierwszy miesiąc nowego roku. W języku angielskim styczeń to <January>, a w niemieckim <Januar>. Wcześniej Rzymianie Nowy Rok świętowali 5 marca. Grecy zaś w 600 roku naszej roku obchodzili to święto nosząc w koszykach niemowlęta na znak płodności i obfitości w Nowym Roku.

Styczeń spogląda w nowy rok, ale też ogląda się za siebie, 

żegnając mijający rok. Widzi przeszłość i przyszłość.

<M.L. Stedman, Światło między oceanami>

Staropolskie zwyczaje

W tradycji staropolskiej ten dzień obchodzono bardziej jak Wigilię jednak bez postu. W tradycji kaszubskiej stary rok wypędzano za pomocą klekotek i hałaśliwego śpiewu podczas obchodów na wsi. W Polsce zwyczaj świętowania Nowego Roku kultywowały bogate sfery dworskie i szlacheckie (szczególnie w zaborach pruskim i austriackim). Zwyczaj organizacji balów sylwestrowych był szczególnie rozpowszechniony w okresie dwudziestolecia międzywojennego.

Ten dzień w dawnych czasach obfitował w różne wróżby i przesądy. Nowy Rok witano nie łykiem szampana, lecza tokaja – deserowego białego wina. Stary rok odganiano biczem, wosk lano zaś by sprawdzić, co przyniesie nowy. Pierwszy gość w domu sygnalizował to, jaki będzie Nowy Rok. To mężczyzna pierwszy wychodził z domu złożyć życzenia sąsiadom, albowiem wierzono, że kobieta jako pierwszy gość przynosi pecha.

Powitanie Nowego Roku szampanem

Ten dzień należy rozpocząć od skosztowania o północy w noc sylwestrową z 31 grudnia na 1 stycznia łyka szampana. Warto wiedzieć, jak go zaserwować, aby smakował jak najlepiej. Po pierwsze powinien być schłodzony w koszyku napełnionym lodem, a do połowy wodą. Najlepszą temperaturę osiąga po 20 minutach chłodzenia. Można włożyć na godzinę do lodówki, jednak nie należy go chłodzić w zamrażarce. Ten szlachetny trunek w żadnym wypadku nie powinien strzelać podczas otwierania, może on jedynie delikatnie westchnąć. Należy podawać go w kieliszkach w kształcie tulipana, aby jego aromat mógł się rozwinąć, a bąbelki mogły swobodnie wypływać i podkreślać smak napoju.

Przesądy w różnych krajach

W Hiszpanii wraz z wybiciem każdego z 12 uderzeń zegara zjada się jedno winogrona, na znak pomyślność w każdym miesiącu. Tradycją jest także serwowanie zupy soczewicy, która ma przynieść obfitość. Włosi i Meksykanie wierzą, że dostatek przynosi założenie czerwonej bielizny tego dnia. W Brazylii zaś lepiej włożyć bieliznę białą symbolizującą spokój i pomyślność. W Boliwii uważa się zaś ze szczęście ma kolor żółty. W Polsce lepiej nie wymiatać szczęścia. W Ameryce Południowej sądzi się zaś, że lepiej dom tego dnia posprzątać. Stary rok współcześnie żegnamy fajerwerkami sygnalizującymi ogień. W niektórych krajach Ameryki Południowej tego pali się tego dnia lalki wypchane starymi wspomnieniami. Duńczycy tego dnia tłuką naczynia (czasami o drzwi sąsiadów!). Na pewno warto tego dnia uregulować zobowiązania, aby nie wchodzić w Nowy Rok z długami. W Stanach Zjednoczonych o północy nie może zabraknąć całusa.

Noworoczne życzenia

Dla mnie ten dzień jest wyjątkowy także z powodu moich urodzin. Zakończenie roku to dla mnie czas refleksji, czas kreowania mojej mapy marzeń, która towarzyszy mi przez kolejne 365 dni. Uważam, że Nowy Rok jest jak nowa książka, którą otwieramy i czytamy z zaciekawieniem. Warto wypełnić ją miłością i czułością, którą nie zawsze potrafiliśmy okazać innym, wytrwałością za podążeniam za własnymi marzeniami, które chcemy zrealizować oraz słowami, które nie zawsze mieliśmy odwagę wcześniej wypowiedzieć.

Z życzeniami roku obfitego w czułość, troskę o siebie i bliskich oraz szlachetne zdrowie, które jest przecież najważniejsze,

Joanna