Magia dekorowania

Królewska purpura

Purpurowy to kolor niejednoznaczny, powstaje on bowiem poprzez połączenie energetyzującej ciepłej czerwieni i pełnego chłodu koloru niebieskiego. Ta niejednoznaczność istotnie wpływa na postrzeganie tego koloru. Z jednej strony barwa ta kojarzona jest z pokutą i pokorą, z drugiej zaś z erotyką. Warto bliżej poznać historię purpury… i liczne ciekawostki z nią związane.

Etymologia koloru purpurowego

Purpura to ostatni z kolorów tęczy i w newtonowskiej wersji znana jest jako fiolet. W mowie potocznej nazwy te często używane są jako zamiennikami. Są to jednak w istocie dwa różne odcienie. Purpura jest barwą intensywnie nasyconą i zawiera w sobie dużo czerwieni, fiolet zaś jest mniej nasycony i bardziej niebieski. Kolor liliowy to bledsza wersja purpury z dodatkiem bieli. Do purpurowej gamy barw można także (poza fioletowym, liliowym i purpurowym) zaliczyć śliwkowy, fiołkowy, wrzosowy, bakłażanowy, bordo, lawendowy, barwinkowy, amarantowy i heliotropowy.

Historia popularności purpury

Purpura kojarzy się z kolorem królewskim. Produkcja purpurowego barwnika była niezwykle kosztowna, stąd pozwolić sobie na nią mogła tylko arystokracja i rody królewskie. Pod koniec XIX wieku zaczęła być także popularna wśród klasy średniej.

W latach 60. XX wieku ponownie rozkwitł renesans tej barwy – stała się ona bowiem symbolem kontrkultury, buntu, psychodelicznej muzyki i hermafrodytyzmu.

W XXI wieku zyskała popularność jako alternatywny kolor dla kobiet oraz kolor homoseksualistów. Znamienne słowa w tej kwestii padły z ust z artysty i homoseksualisty Dereka Jarmana:

Błękit mężczyzn i czerwień kobiet tworzą osobliwą purpurę.

Umiłowany kolor Kleopatry

Podobno, gdy łódź Kleopatry wpłynęła do portu, pierwszą rzeczą, jaką zauważono na brzegu był purpurowy żagiel. Purpurowe były także kanapy i draperie.

Płynęła łodzią, co jak tron błyszczący

Sunąc po wodzeni, jarzyła się blaskiem.

Kasztel ze złota, żagle purpurowe

Tak przesiąknięte pachnidłem, ze wiatry

Z wielką miłością na nie powiewały.

<William Shakespear, Antoniusz i Kleopatra>

Purpurę lubiła nie tylko Kleopatra, ale także Persowie, Rzymianie, Grecy i Żydzi. Rzymianie uczynili jednak najwięcej dla wykreowania wysokiej rangi tyryjskiej purpury. Juliusz Cezar po wizycie u Kleopatry w Egipcie tak się zachwycił tą barwą, że wydał edykt, w którym purpura miała być barwą dostępną tylko dla konsulów. Cesarzowie zmieniali z czasem przepisy w tym względzie, a za noszenie purpury kazali nawet płacić podatki.

Ciekawostka

Dla wyprodukowania jednego grama barwnika purpurowego trzeba było przetworzyć 12 000 ślimaków z rodziny kolcowatych. W Japonii purpurę wytwarzono z korzenia murasaki.

W trakcie epoki elżbietańskiej purpura królowała na dworze. Noszenie ubrań w tym kolorze było przywilejem najwyższych sfer. Z czasem kręgi te zaczęły poszerzać się o arystokrację i notabli – biskupów, profesorów i doktorów na uczelniach.

Dekada miłości

W 1967 w San Francisco w trakcie lata miłości purpura ponownie przeżywała swój renesans. Hipisi, moc kwiatów (flower power), zażywanie LSD i innych psychodelików, słuchanie alternatywnej muzyki, protesty przeciwko wojnie w Wietnamie, bunt przeciwko zasadom moralnym i kanonom mody – wszystko to działo się na tle fioletowych barw, które rozsławili delikatni ludzie z kwiatami we włosach. Media szybko rozpowszechniły wieści o „lecie miłości”, podczas którego fiolet królował w kwiatach we włosach, na ramkach z plakatami, podkoszulkach, bluzkach, spodniach. Niebawem tak nosić zaczęli się mieszkańcy Londynu, Paryża, Berlina czy Tokio. <Purple haze>, o której śpiewał Jimmy Hendrix zaczęła przyćmiewać umysł i … okazał się być śmiertelny w skutkach. Wiele gwiazd w tamtym okresie niestety przedawkowało narkotyki.

Purpura ma także inne zjawiskowe skojarzenia z muzyką. 15 lat po śmierci Hendrixa, jego sukcesor – Prince ubrany na fioletowo wystąpił z piosenką o purpurowym deszczu <Purple Rain> kreując znacznie mroczniejszą, ciemniejszą stronę nastrojów panujących w latach 80. XX wieku. Pięć lat po ukazaniu się singla Prince’a policja RPA zaczęła stosować do rozpraszania protestów purpurowej wody (na wzór Brytyjczyków tłumiących w ten sposób bunty w Irlandii Północnej). Idea zastosowania tego barwnika zakładała, że w więzieniu łatwiej będzie można zamknąć osoby w strojach zabarwionych na fioletowo. Podczas demonstracji jeden ze studentów wspiął się na samochód policyjny i dyszel z wodą skierował w stronę siedziby partii rządzącej i oblał ją purpurową wodą. Purpurowy barwnik wielokrotnie wykorzystywany był podczas demonstracji.

Ciekawostka

Czasem zdarza się usłyszeć powiedzenie, że proza bywa nadmiernie purpurowa. Oznacza to, że styl jest nazbyt kwiecisty, ozdobny, wysilony, zawierający nadmierną ilość przymiotników, porównań, metafor i przysłówków.

Bo czy nie zbyt purpurowo pisał Horacy w Sztuce Poetyckiej?

„W poważnie wszczęte dzieło, wielkość swa głoszące, wszywa się purpurowy, aby błyszczał świetnie, płat jeden z drugim, kiedy gaj i ołtarz Diany, wstęgę wody płynącej przez wdzięczne murawy czy Ren opisać przyjdzie, czy deszczową tęczę, lecz nie tu jego miejsce”

Symbolika purpury na świecie

W Tajlandii na fioletowo ubierają się wdowy. W wielu krajach purpura wskazuje bowiem na żałobę (symbolizuje one pokorę i skruchę). W Japonii i Ameryce Środkowej barwa ta kojarzona jest ze śmiercią. W Wielkiej Brytanii złość mieni się na czerwono, lecz wściekłość purpurowo. O przejedzonym i przepitym człowieku w Hiszpanii mawia się że spurpurowiał. Purpura wskazuje zatem symbolicznie na kolor twarzy osób, które straciły nad sobą panowanie. W Japonii, Rosji i Polsce purpura kojarzy się z zazdrością i zawiścią.

Purpura łączy w sobie spokój i stabilność niebieskiego z ognistą energią czerwienią.

Barwa ta traktowana jest także jako magiczna, pełna czarów, reprezentuje pokój i oddanie, podnosi na duchu, koi nerwy, uwydatnia to, co święte, sprzyja medytacji, pobudza wyobraźnię i kreatywność. W odniesieniu do czakr – fiolet kojarzy się z jaźnią i trzecim okiem, pomagając w zjednoczeniu ze wszechświatem.

Purpura we wnętrzach

Umiejętnie wprowadzona do wnętrza purpura może prezentować się elegancko i szlachetnie. W końcu do barwa monarsza stworzona do wnętrz w dobrym stylu. Kolor ten pobudza kreatywne myślenie i proces tworzenia, dlatego doskonale sprawdzi się w biurach, gabinetach i przestrzeniach przeznaczonych do pracy. Fiolet doskonale sprawdzi się w dodatkach tekstylnych np. poduszkach, kocach, wazonach i świecach lub mniejszych meblach np. na obiciu welurowego krzesła w jadalni czy na fotelu.

Bardzo interesującym zabiegiem wnętrzarskim jest pomalowanie w tym kolorze jednej ze ścian. Ciekawym pomysłem jest połączenie fioletowej ściany z płytkami w kolorze czerni i bieli ułożonymi w szachownicę. Zastosowanie we wnętrzu dużych płaszczyzn w kolorze purpury wymaga natomiast odwagi. Takie pomieszczenie przepełnione purpurą skłania do zadumy, ale i staje się mroczne.

Mnie bardzo zaintrygowało zastosowanie jasnych odcieni purpury – lawendy czy liliowego w dziecięcym pokoju. Sama wprowadziłam właśnie fioletowy kolor do jednego z dziecięcych pokoików, którego bazowymi kolorami była szarość, biel i beż. Fiolet pojawił się w nim subtelnych dodatkach – na dywanie, kwiatach i dekoracjach na półkach.

Jak łączyć purpurę z innymi kolorami?

Fiolet stworzy na pewno niezwykle ciekawe zestawienie z czerwienią. Dzięki tej barwie wydobędziemy także intensywność żółtego. Fiolet doskonale prezentuje się z barwą żółtą – przy kolorze cytrynowym staje się bardzo lekki i optymistyczny, zaś przy kolorze słonecznika staje się bardziej poważny i elegancki. A jeśli fiolet współgra z żółcią, będzie tym samym wspaniale czuł się w towarzystwie blasku złota.

Inspiracji na łączenie purpury z innymi kolorami warto szukać w naturze. Przepięknie prezentują się fiołki na zielonej trawie, a niebo z zachodzącym słońcem pięknie rumieni się na dobranoc w odcieniach różu, pomarańczy i purpury. Fiolet z zielenią to doskonałe, wesołe i optymistyczne zestawienie barw.

Róż z fioletem i pomarańcz z fioletem to bardzo soczyste, energetyzujące zestawienie kolorystyczne. Fiolet można także połączyć z niebieskim, jednak będzie to raczej ekscentryczne zestawienie.

Wszelkie odcienie purpury bardzo elegancko będą prezentowały się z bielą, beżem i ecru. Nieco mrocznym zestawieniem będzie połączenie purpury z czernią.

Oddziaływanie purpury na psychikę

Purpura korzystnie i stymulująco wpływa na system nerwowy. U osób wrażliwych może skutkować stanami przygnębienia i melancholii. Kolor ten skłania do refleksji. Pomaga w leczeniu nerwic, zwalczaniu irytacji, wściekłości i zazdrości. Purpura pobudza kreatywne myślenie i proces tworzenia.

Z punktu widzenia emocjonalnego osoby preferujące ten kolor są łagodne, uczuciowe, wrażliwe, lecz równocześnie nieufne, dążące do wewnętrznego spokoju, zniesienia poczucia winy i niwelacji poczucia niższości. Preferowanie tej barwy oznacza trudności w emocjonalnym dostosowaniu się, melancholię, ale także dążenie do emocjonalnego, intymnego zespolenia. To także kolor niedorozwoju emocjonalnego.

Osoby lubiące ten kolor są władcze, ale i jednocześnie szlachetne, charakteryzuje się rozwój wyższych uczuć (duchowość), niezdecydowanie, ostrożna towarzyskość, skłonność do pasji i utożsamiania się, angażowanie się w realizowanie działanie, a także narcyzm. Z perspektywy poznawczej wybór tego koloru oznacza sprawne myślenie, kierowanie się intuicją, badawcze podejście do świata, krytycyzm i wrodzoną inteligencję.

W odniesieniu symbolicznym purpura symbolizuje godność, wyniosłość, uroczystość, niekonwencjonalność, wolność, pokorę, skromność, duchowość i magiczność.

Purpura pełna magii

Historia koloru purpurowego jest niezwykle ciekawa – od ulubionej barwy Kleopatry, poprzez dwór Elżbietański, dekadę miłości ze stolicą w San Francisco na purpurowym deszczu demonstrantów w RPA kończąc. Purpura to barwa królewska, szlachetna, ale i mroczna oraz tajemnicza.

Purpura, lub bardziej powszechny dla mnie fiolet był bliski memu sercu od zawsze. Lubię go we wnętrzu w subtelnych dodatkach, w moich ubraniach, w płatkach kwiatów i na owocach oraz warzywach. Jest w tym kolorze coś magicznego, co do niego przyciąga… Być może to marzenie o purpurowym deszczu?

Z życzeniami magicznych chwil w towarzystwie królewskiej purpury,

Joanna

Źródła:

  1. Evans, G. Historia kolorów. Bellona.
  2. Fincher, L. Kreatywna mandala. RAVI. Łódź.
  3. Kwiatkowska G., Test barwnych piramid. UMCS Lublin.
  4. Mella, D. Tajemnice kolorów. Warszawa.
  5. Popek, B. Barwy i psychika. Warszawa.
  6. Sun. D. Kolory życia. RAVI. Łódź.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *