Żółty – promienny kolor słońca

Żółty to kolor niedoceniany. A kolor ten to przecież barwa pełna słońca, optymizmu, pozytywnej energii, radości i pięknych wakacyjnych wspomnień. Kolor ten doskonale pobudza do działania i łagodzi zmęczenie. To jedna z trzech podstawowych barw, która jest niezwykle elastyczna i uniwersalna. Symbolika żółtego koloru przejawia w sobie zarówno tchórzostwo, zdradę, jak i tęsknotę. Warto poznać historię żółtego koloru i liczne ciekawostki z nim związane.

Negatywne konotacje żółtego w historii

Kolor żółty w swej historii ma sporo negatywnych konotacji. Żółty swe negatywne skojarzenia czerpie z szaty Judasza, która symbolizuje dwulicowość i niewierność. W teatrze żółte stroje przyodziewali aktorzy grający zdrajców, osoby zhańbione, heretyków, morderców czy zmarłych. Żółć w Starożytności była uważana za jeden z czterech płynów cielesnych (obok krwi, śluzu i czarne żółci), który rzekomo miał przyprawiać człowieka o irytacje. Przewaga żółci w organizmie świadczyć miała o cholerycznym temperamencie człowieka. Ponadto ludzie cierpiący na żółtaczkę stawali się zrzędliwi i mało odważni.

Żółty kojarzył się także z tchórzostwem. Anglicy na tchórza mawiają „chicken” najpewniej dlatego, że odarte z pierza kurczaki szybko wpadają w panikę i uciekają. W XIX wieku amerykańska gazeta użyła sformułowania <yellow-belly> dla określenia meksykańskich żołnierzy. Kolor ten od wieków kojarzył się ksenofobicznie, ale także charakteryzował antysemityzm (Żydzi musieli nosić żółte gwiazdy Dawida w czasach nazistowskich). Pogardliwie „żółtki” mówiono także w Ameryce i Europie na mieszkańców krajów Azji Wschodniej.

Żółty kolor kontrkultury

Pozytywna energia żółtego została jednak doceniona. Badania przeprowadzone za oceanem – w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie oraz w Europie wskazują na to, że żółty mimo negatywnych skojarzeń kojarzy się także z optymizmem, spontanicznością, dobrocią i zabawą.

O żółtych łodziach podwodnych śpiewał nawet zespół The Beatles. Słowa tej piosenki napisał Paul McCartney pisząc ją … dla dzieci. Piosenka została zaśpiewana przez Ringo najsympatyczniejszego i najsłabiej śpiewającego w zespole Beatlesa. Ta chwytliwa piosenka śpiewana przy wielu okazjach, była mało wyrafinowana i zaczęła dzielić fanów zespołu. Część z nich bowiem uważała, że Yellow Submarine psuje ciekawy intelektualnie album Revolver.

McCartney tej piosenki na pomysł na nią wpadł podobno podczas greckich wakacji w 1963 roku, kiedy to cieszył się słodką mrożona łyżeczką z żółtymi konfiturami, lokalnie nazywaną łodzią podwodną. Lennon zaś myślał o podwodnym statku, gdy wraz z Harrisonem i ich żonami po raz pierwszy spożyli halucynogenne LSD. Piosenka ma jak widać estetykę bardzo… psychodeliczną.

W Stanach Zjednoczonych wydanie tej piosenki zbiegło się w z kontrowersjami wokół wypowiedzi Lennona, że zespół The Beatles jest bardziej popularny od Jezusa ( „more popular than Jesus”), która sprowokowała część stacji radiowych do zakazu puszczania muzyki Beatlesów. Piosenka stała się symbol kontrkulturalnego oświadczenia podczas demonstracji przeciwko wojnie w Wietnamie. Niektórzy słuchacze upatrywali w tej piosence nawiązania do spożywania narkotyków (w tym palenia bananowych skórek oraz połykania tabletek w żółtych kapsułkach – Nembutalu, który rzekomo przedawkowała Marylin Monroe).

Żółte wstążeczki

Żółte wstążki do Ameryki przywieźli angielscy osadnicy w XVII wieku. Noszenie żółtych wstążek zapoczątkowały kobiety, których mężczyźni byli daleko od domu na wojnie. Wstążki były zawieszane przez matki, żony i narzeczone na powitanie wracających do domu żołnierzy. Po dziś dzień żółta wstążka w Stanach Zjednoczonych jest symbolem wsparcia dla żołnierzy walczących za granicą i pamięci tych z nich, którzy oddali życie za ojczyznę.

Żółte wstążki z czasem stały się także symbolem sufrażystek walczących o prawa kobiet. Nosiły one żółte szarfy podczas parad, demonstracji i konwencji. Ich pieśń z 1876 roku brzmiała tak:

Żółta wstążka na naszej kobiecej piersi zawieszona,

Znaczy dla nas więcej niż królewska korona,

Ten słoneczny kolor Boga zrodził się ze światła i czystości,

Dziś jest barwą wolności, prawa i sprawiedliwości.

Z czasem żółta wstążka stała się symbolem poparcia dla takich inicjatyw jak ruchy oporu, poparcie dla wojsk stacjonujących za granicą czy sprzeciw wobec wycinki drzew.

Żółty barwnik na obrazach i w ustach

Farbowanie ubrań na żółto był łatwiejsze niż na czerwono, niebiesko czy czarno. Do ich farbowania stosowano kurkumę, żółtą ochrę i wyciąg z drzewa bochenkowego. Żółcień indyjską produkowano poprzez krystalizację uryny krów i wołów karmionych liśćmi mango. Kilka pigmentów żółtego miało toksyczne właściwości – po zmieszaniu żółcieni chromowej z kwasem kolor stawał się jaskrawy, a z zasadą – pomarańczowa. Malarz Vincent van Gogh bardzo lubił ten pigment, co widać w jego obrazach – namalował nim słoneczniki, nagietki, gwiazdy, światła lamp i latarni. Podczas psychotycznych epizodów malarz wkładał sobie tę żółtą barwę do ust, co mogło powodować zatrucia, agresywne zachowania, bezsenność, a nawet doprowadzić do samobójstwa.

Żółty we wnętrzach

Kolor żółty charakteryzuje się szeroką gamą odcieni – musztardową, miodową, bursztynową, słomkową, starego złota, cytrynową, bananową czy też kanarkową. Ta szeroka gama kolorystyczna zakreśla przed żółtym wiele możliwości.

Kolor żółty jest we wnętrzach bardzo niedoceniany. Ze względu na swe energetyzujące właściwości świetnie sprawdza się w kuchni i jadalni (to kolor dobry dla niejadków, bo stymuluje apetyt). Jako, że żółty jest kolorem umysłu i nauki, dobrze czuje się w gabinetach i bibliotekach. Ze względu na optymistyczną moc dobrze sprawdzi się w pokoikach dziecięcych bez względu na płeć ich lokatorów.

Stosując żółty we wnętrzu należy mieć na uwadze fakt, że kolor ten koryguje optycznie przestrzeń. Ciemny odcień żółtego zmniejsza powierzchnię wnętrza, jednocześnie ją energetyzując oraz wprowadzając do przestrzeni dynamizm. Jaśniejsze odcienie powiększą wnętrze. Rozświetlająca moc żółtego sprawia, że warto wykorzystać go w pokojach nieco ciemniejszych na co dzień np. tych od strony północnej i wschodniej.

Żółty to kolor idealny do domowych dekoracji – kocyka, poduszek, pufu czy ozdobnej amfory. Ciekawym zabiegiem wnętrzarskim jest ożywienie przestrzeni poprzez zastosowanie żółtego jako obicia krzeseł w jadalni a także fotela w salonie lub gabinecie.

Obrazy z elementami żółtego pięknie ożywiają wnętrze, podobnie jak żółte kuchenne dodatki. Odważne osoby mogą zastosować zabieg pomalowania na żółto jeden ze ścian w kuchni czy łazience. Kolor ten występujący jako monochromatyczna barwa we wnętrzu mógłby być jednak nadmiernie uciążliwy.

Jak łączyć żółty z innymi kolorami?

Żółty to kolor, który jest bardzo uniwersalny i prezentuje się dobrze z wieloma kolorami. Żółty stworzy udany duet z fioletem. Kolor ten pięknie ożywia i rozpromienia szarości. W towarzystwie białego żółty łagodnieje.

Żółty pięknie prezentuje się z błękitem (wystarczy spojrzeć na wiosenne i letnie niebo) oraz z zielenią (słoneczniki czy mlecze na zielonej trawie).

Żółty zawsze dobrze będzie wyglądał w zestawienie z brązem. To świetne połączenie kolorów jest udanym rozwiązaniem we wnętrzach klasycznych i vintage.

Nieco bardziej nowoczesna i ciekawa koncepcja kolorystyczna to połączenie żółtego w odcieniu limonki z kolorem orzecha lub cynamonowym.

Odważniejsze zestawienie do połączenie żółtego z granatem. Żółty z różem lub żółty z pomarańczą to bardzo soczyste, energetyczne zestawienia, które dobrze sprawdzą się w dodatkach. Ciekawie prezentuje się żółty w trio z czernią i bielą.

Oddziaływanie żółtego na psychikę

Żółty to kolor charakteryzujący osoby o intelektualnej bystrości, otwarte, oświecone, aktywne poznawczo, komunikatywne, twórczo uzdolnione, operatywne i zdolne do adaptacji.

Z punktu widzenia emocjonalnego osoby preferujące ten kolor są spontaniczne, ekscentryczne, ekspansywne, ufne, pogodne, mające wesołe usposobienie. Preferowanie tej barwy wskazuje także na żwawość, aktywność, optymistyczne nastawienie do świata, łaknienie miłości, szczęścia, ekspresję uczuć.

Osoby lubiące kolor żółty są towarzyskie, empatyczne i aktywne społecznie. Charakteryzuje je także potrzeba uznania, zarozumiałość, przebiegłość, złośliwość a niekiedy także schlebianie sobie, wyrachowanie i życiowy spryt.

W odniesieniu symbolicznym żółty oznacza moc, podtrzymywanie życia, boskość, sławę, zazdrość, zdradę, wyniosłość, płytką żywotność i oryginalność myśli.

Najbardziej promienna z barw

Historia koloru żółtego jest niezwykle ciekawa – od symbolu tchórzostwa, przez barwę wstążek pełnych tęsknoty kobiet czekających na powrót żołnierzy do domu, szarf sufrażystek i walki o wolność po psychodeliczną barwę kontrkultury. Żółty to barwa pełna ciepła, optymizmu i energii.

Żółty to kolor pełen uniwersalności, nadający wnętrzu energii i radości. Lubię go subtelnych dodatkach – poduszkach, kocach, w moich ubraniach i na ścianie. Jest w tym kolorze promienność i ciepło, które wywołują wspomnienia wakacji, uśmiech i pozytywną energię. Lubię od czasu do czasu, szczególnie wiosną i latem, cieszyć się tą barwą także w moich wnętrzach. Bo za oknem cieszy jednak ten kolor najbardziej…

Z życzeniami słonecznych chwil,

Joanna

Źródła:

1. Evans, G. Historia kolorów. Bellona.
2. Fincher, L. Kreatywna mandala. RAVI. Łódź.
3. Kwiatkowska G., Test barwnych piramid. UMCS Lublin.
4. Mella, D. Tajemnice kolorów. Warszawa.
5. Popek, B. Barwy i psychika. Warszawa.
6. Sun. D. Kolory życia. RAVI. Łódź.